Trong những thập kỷ gần đây, giá jadeite đã tăng chóng mặt. Bởi lợi nhuận lớn, nhiều loại đồ nhái được tìm thấy trên thị trường trang sức jadeite. Trong khi đó, đồ nhái như đá thạch anh lại là vật thường xuyên có trên thị trường jadeite thô. Gần đây, nhóm nghiên cứu của GIA đã nhận được để thử nghiệm một viên đá nặng 30 kg trông giống như đá jadeite thô và đã được gửi như vậy. Đá có lớp da phong hóa màu vàng với kết cấu sần sùi, tương tự như ngọc bích. Có một “Vết mở” hẹp (hình 1) hiển thị màu xanh của vật liệu bên dưới da. Với mục đích xác định, các tác giả đã vạch một vùng khác trên bề mặt nhám rồi mài để kiểm tra.
Do trọng lượng nặng, một số phương pháp kiểm tra đá quý tiêu chuẩn khó có thể sử dụng được, chẳng hạn như đo chỉ số khúc xạ và trọng lượng riêng. Do đó, mẫu được nghiên cứu bằng quan sát bằng mắt thường và kính lúp 10×, kiểm tra độ cứng, dùng chất hóa hoc để thử và quang phổ hồng ngoại.
Thử nghiệm độ xước cho thấy độ cứng Mohs từ 2 đến 5, thấp hơn độ cứng của jadeite là 6–7. Bề mặt có màu vàng, giống như lớp da bị phong hóa của jadeite thô ráp, và cửa sổ hẹp trong hình 1 để lộ màu xanh lục bên dưới lớp vỏ. Cọ rửa vết lộ bằng cồn sẽ làm mất màu xanh lục, chứng tỏ vết lộ đã được nhuộm. Để kiểm tra vật liệu, người ta nhỏ axit clohydric loãng lên phần mới mài ra trong hình 2. Axit này liên tục sủi bọt, cho thấy rằng mẫu có chứa cacbonat (Z. Hanli và cộng sự, “Nghiên cứu về đánh bóng bằng axit cacbonat ngọc trắng,” Tạp chí of Gems and Gemmology, Tập 5, số 4, 2003, trang 24–27). Thử nghiệm axit kết hợp với các quan sát có thể nhìn thấy và kiểm tra độ cứng đã xác định được mẫu là đá Marble. Cấu trúc dạng hạt jadeite với các các mặt phẳng của đá Marble.
Kiểm tra phần tiếp xúc bằng phép đo phổ hồng ngoại cho thấy các đỉnh hấp thụ 1525, 1432, 1080, 883, 670, 553 và 483 cm –1 , đặc trưng của đá Marle
Vỏ bị phong hóa màu vàng và kết cấu sần sùi của đá cẩm thạch có thể dễ bị nhầm với đá ngọc bích thô. Điều này như một lời cảnh báo cho ngành công nghiệp hãy cẩn thận ngay cả khi mẫu là mẫu thô,với hình dạng khá giống hàng thật ngoài tự nhiên.
Theo GIA.
Huang Jing, Yan Shuyu và Chen Shuxiang (tác giả tương ứng, kedachenshuxiang@163.com) liên kết với Trường Khoa học và Kỹ thuật Vật liệu tại Đại học Công nghệ Qilu (Học viện Khoa học Sơn Đông) ở Sơn Đông, Trung Quốc. Cheng Youfa đang làm việc với Trung tâm Kiểm định Vàng và Kim cương Quốc gia của Trung Quốc ở Sơn Đông.
Lời bàn: Bản thân đã gặp khá nhiều đá marble giả ngọc Jadeite và Nephirte, đá marble có nhìn bằng mắt thường cấu trúc hạt rất giống với Jadeit, đá Dolomit tỷ trọng cao cũng gần bằng Jadeit, màu sắc thì khá giống, như trắng thì càng khó phân biệt. Thật sự các giác quan cảm nhận của bản thân không thể phân biệt được chắc chắn 2 loại này. Vậy nên cảnh báo người mua, người chơi nên dùng phương pháp độ cứng tương đối để phân biệt một cách đơn giản nhanh nhất. Các cửa hàng tại Việt Nam nhiều nơi đã nhập loại đá này với giá của Jadeite và Nephrite từ nước ngoài rồi bán cho người tiêu dùng. Trong đây cả người phân phối và người tiêu dùng đều bị lừa. Nên thất thoát kinh tể không hề nhỏ cho đất nước. Mọi người hãy cảnh giác và nên kiểm định tại nơi có uy tín.
Quangduy.org
